Li-bi bị không kích dữ dội

Nhiều mục tiêu quan trọng của Li-bi bị oanh kích
Trong ngày đầu tiên của chiến dịch can thiệp quân sự vào Li-bi có tên gọi “Bình minh Odyssey”, lực lượng quốc tế đã oanh kích dữ dội vào nhiều mục tiêu trên lãnh thổ Li-bi. Lực lượng của nhà lãnh đạo Ca-đa-phi đáp trả không đáng kể.

Sơ đồ các trận địa phòng không của Li-bi bị liên quân tấn công. Ảnh: Roi-tơ

Theo các nguồn tin, 112 tên lửa hành trình Tomahawk đã được bắn đi từ các tàu chiến và tàu ngầm của Mỹ và Anh nhằm vào khoảng 20 mục tiêu được cho là các trận địa phòng không của Li-bi nằm ở các khu vực ven bờ Địa Trung Hải. Những quả tên lửa này được phóng từ tàu ngầm lớp Trafalgar của Anh và hai chiến hạm của Mỹ là khu trục hạm USS Mason mang tên lửa dẫn đường và tàu ngầm USS Providence. Cuộc tấn công được cho là có mục đích dọn đường cho các cuộc tuần tra trên không. Tham gia tấn công còn có một số máy bay chiến đấu Tornado GR4 của Anh, được trang bị tên lửa Storm Shadow chuyên oanh tạc các trung tâm chỉ huy, hầm điều khiển và trạm ra-đa của Li-bi. Khoảng 20 máy bay chiến đấu của Pháp xuất phát từ tàu sân bay Sác đờ Gôn (Charles de Gaulle) cũng đã thực hiện các đợt không kích nhằm vào mục tiêu là các xe tăng, xe thiết giáp của quân đội chính phủ Li-bi tại miền Đông nước này. Những chiếc F-18 Super Hornet của hải quân Mỹ cũng xuất kích từ tàu sân bay USS Enterprise tại biển Đỏ. Hãng thông tấn AFP cho biết, sáng 20-3 đã xảy ra một đợt ném bom vào khu vực gần cơ quan đầu não của nhà lãnh đạo Li-bi M.Ca-đa-phi ở thủ đô Tri-pô-li. Tiếng súng phòng không cũng nổ suốt đêm 19-3 trên bầu trời Tri-pô-li. Kênh truyền hình CBS đưa tin, 3 máy bay ném bom tàng hình B-2 của Mỹ đã ném 40 quả bom xuống một sân bay lớn của Li-bi.
Theo Kênh truyền hình quốc gia Li-bi, các lực lượng quốc tế  đã oanh tạc các khu vực dân cư ở thủ đô Tri-pô-li và các bể chứa nhiên liệu cung cấp cho thành phố Mi-xra-ta (Misrata) ở miền Tây Li-bi, đồng thời cho biết một máy bay chiến đấu của Pháp đã bị bắn hạ ở thủ đô Tri-pô-li. Tuy nhiên, Pháp đã bác bỏ thông tin này.

Li-bi trang bị vũ khí cho dân chúng

Ngày 20-3, chính quyền Li-bi tuyên bố các cuộc không kích và tấn công bằng tên lửa của phương Tây vào nước này đã làm ít nhất 48 người thiệt mạng và 150 người bị thương. Ngay sau các vụ tấn công đầu tiên, nhà lãnh đạo Ca-đa-phi tuyên bố Địa Trung Hải đã biến thành “chiến trường”, đồng thời ra lệnh trang bị vũ khí cho người dân để đối phó với các cuộc tấn công của phương Tây, bảo vệ đất nước. Ông Ca-đa-phi cũng cho rằng HĐBA LHQ phải có trách nhiệm ngăn chặn hành động gây hấn nhằm vào nước ông. Kênh truyền hình Al-Arabiya đưa tin Li-bi đã kêu gọi triệu tập cuộc họp khẩn cấp của HĐBA LHQ thảo luận vấn đề này. Truyền hình nhà nước Li-bi phát hình ảnh cho thấy những người ủng hộ chính phủ nước này đã tập trung tại sân bay quốc tế và các vị trí quân sự ở thủ đô Tri-pô-li nhằm cản trở hành động tấn công của phương Tây. Li-bi đã quyết định ngừng hợp tác với EU trong việc đối phó với tình trạng nhập cư bất hợp pháp.

Người dân Tri-pô-li bày tỏ sự ủng hộ ông Ca-đa-phi khi con gái ông tới dự một cuộc tuần hành ở Tri-pô-li. Ảnh: AP

Trong một thông điệp ghi âm được phát trên truyền hình ngày 20-3, nhà lãnh đạo Ca-đa-phi tuyên bố đã sẵn sàng cho một “cuộc chiến trường kỳ” nhằm đánh bại các lực lượng phương Tây. Ông Ca-đa-phi nói: “Tất cả người dân Li-bi đang đoàn kết. Cả đàn ông và phụ nữ Li-bi đều được trang bị vũ khí và bom… Chúng tôi đang sẵn sàng cho một cuộc chiến lâu dài”. Ông Ca-đa-phi cũng khẳng định “sẽ không rời bỏ mảnh đất của mình”.
Phản ứng của quốc tế
Trước diễn biến phức tạp tại Li-bi, dư luận quốc tế bày tỏ quan ngại về các hành động can thiệp quân sự vào Li-bi. Liên minh châu Phi (AU) ngày 20-3 đã yêu cầu ngừng “ngay lập tức” tất cả các hành động tấn công nhằm vào Li-bi. Tổ chức này cũng kêu gọi chính quyền Li-bi bảo đảm hỗ trợ nhân đạo đối với người dân Li-bi, người nước ngoài và những người châu Phi của nhiều quốc gia sống tại Li-bi. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga A.Lu-ca-sê-vích (A.Lukashevich) cho biết, Mát-xcơ-va lấy làm tiếc về sự can thiệp quân sự tại Li-bi. Trước đó Nga đã bác bỏ việc tham gia bất kỳ chiến dịch quân sự nào chống chính quyền của nhà lãnh đạo Ca-đa-phi.

Phó đô đốc U.Gót-ni (W.Gortney), Chỉ huy Bộ tư lệnh Hải quân Mỹ phát biểu trong một cuộc họp báo tại Lầu Năm Góc. Ảnh: AP

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 20-3 cũng tuyên bố nước này mong muốn sự ổn định được khôi phục tại Li-bi. Trung Quốc phản đối việc sử dụng vũ lực trong các mối quan hệ quốc tế. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Khương Du nhấn mạnh các nguyên tắc trong Hiến chương của LHQ và các đạo luật quốc tế liên quan cần phải được tuân thủ triệt để. Bà Khương Du đồng thời nêu rõ chủ quyền, độc lập, thống nhất và sự toàn vẹn lãnh thổ của Li-bi phải được tôn trọng. Trước đó, Tổng thống Vê-nê-xu-ê-la U.Cha-vết (H.Chavez) cũng lên án các cuộc không kích trên. Lãnh tụ Cu-ba Phi-đen Ca-xtơ-rô (Fidel Castro) bày tỏ quan ngại tương tự, trong khi giới lãnh đạo cánh tả ở Bô-li-vi-a và Ni-ca-ra-goa cũng cáo buộc sự can thiệp của các cường quốc nhằm vào Li-bi. Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế (ICRC) đã kêu gọi tất cả các bên tham chiến ở Li-bi tôn trọng luật nhân đạo quốc tế.

Về phản ứng của Việt Nam trước những diễn biến mới hiện nay ở Li-bi, ngày 20-3, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Phương Nga nói: “Việt Nam lo ngại sâu sắc trước sự gia tăng căng thẳng và những hành động quân sự mới đây tại Li-bi với nhiều hệ lụy đối với đời sống của người dân Li-bi và hòa bình, ổn định ở khu vực. Việt Nam kêu gọi các bên kiềm chế, sớm chấm dứt các hoạt động quân sự, tích cực thúc đẩy đối thoại, tìm kiếm giải pháp hòa bình, phù hợp với Hiến chương Liên hợp quốc và các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, tôn trọng độc lập, chủ quyền của các quốc gia.”

Nguyễn Hòa